از تله زندگی چه میدانید؟
طرحواره ها و تله های زندگی مجموعه ای از الگو های ناسازگار در زندگی هستند و همیشه در سراسر زندگی ما درحال تکرار شدن هستند. این الگو های تکرارشونده درواقع مدل فکر کردن، احساس کردن و یا رفتار کردن را در زندگی ما تعیین میکنند. طرحواره ها و یا تله های زندگی عموماً در دوران کودکی و یا نوجوانی یا به عبارتی در دورانی تشکیل میشوند که دورهی رشد و درک انسان است. بخاطر همین است که طرحواره ها در دوران کودکی و نوجوانی شکل گرفته اند. فعال شدن تله های زندگی منجر به تجربه ی احساسات بدی میشود که ما مشابه آن را در کودکی تجربه کرده ایم.
طرحواره ها یا تله های زندگی درواقع به ما دیکته میکنند که در شرایط متفاوتی که مشابه شرایط غمناک دوران کودکی است چطور فکر و احساس و رفتار کنیم.
فعال شدن تله های زندگی درواقع همزمان با تجربهی احساس دوران کودکیمان اتفاق میافتد.
بر اساس نظریه یانگ، ۱۸ تله زندگی وجود دارد که هر فرد بر اساس شرایط محیطی دوران کودکی اش و یا تجربه هایش در زندگی به وجود میآید. در آینده به تفصیل درمورد هر یک از تله ها صحبت خواهیم کرد.
تله های زندگی جفری یانگ
- تله رهاشدگی
- تله محرومیت هیجانی
- تله شکست
- تله تأیید طلبی
- تله بی اعتمادی-بد رفتاری
- تله آمیختگی
- تله استحقاق
- تله بدبینی
- تله تنبیه
- تله وابستگی
- تله خویشتنداری ناکافی
- تله آسیب پذیری
- تله ایثار
- تله انزوای اجتماعی
- تله معیارهای سختگیرانه
- تله نقص و شرم
- تله طرد اجتماعی
- تله اطاعت
همچنین بخوانید: نکات مراجعه به روانپزشک و روانشناس
علائم انواع تله های ذهنی
تله های زندگی، گره های کوری در زندگی ما هستند که ما به دلیل عدم آگاهی، هیچ رفتار درستی در مقابل آنها نمیتوانیم داشته باشیم. هر گرفتاری تکرارشونده در زندگی ما که در شرایط یکسان افاق میافتد، میتواند نشان از وجود یک تله فعال در زندگی ما باشد. به طور مثال ممکن است همیشه در روابط عاطفی، به کسانی علاقهمند شویم که سرد و بی مهرند و یا همیشه به افرادی علاقه مند شویم که دور از دسترس ما هستند.
همچنین بخوانید: درمان تله های زندگی
به طور مثال طرحواره نقص و شرم یکی از ارکان عزت نفس پایین در زندگی هستند. کسانی که گرفتار این تله زندگی هستند، خود را خوب و ارزشمند نمیدانند. این یک فکر معیوب است و ایت افراد در زندگی همیشه به دنبال افرادی هستند که این فکر معیوبی که نسبت به خودشان دارند را تأیید کند. اصولاً طرحواره ها، یک یادگاری تلخ از دوران کودکی ما هستند که میخواهند احاس بدی که در کودکی داشتیم را برای همیشه زنده نگه دارند.
به طور مثال کسی که درگیر تله نقص و شرم است، همیشه به کسانی جذب میشود که او را تحقیر کنند. دریافت حس تحقیر دقیقاً زنه کنندهی همان احساس خوب نبودن است که شخص در کودکی آن را تجربه کرده است.
همچنین بخوانید: نکات مراجعه به روانپزشک و روانشناس
درمان تله های زندگی
به طور کلی ما ۳ نوع راه مقابله ای را نسبت به تله های زندگی درپیش میگیریم. تسلیم، فرار و حمله. سبک های مقابله ای افراد را در مورد تله نقص و شرم به همراه مثال برای شما در زیر آورده ایم.
سبک مقابلهای تسلیم اینطور تعریف میشود که شخص از وجود گره و گرفتاری در زندگی خودش مطلع است اما کاری از او بر نمیآید. مثلاً کسی که درگیر تله نقص و شرم است در موارد فعال شدن تله زندگی اش با خود میگوید: ” من خوب نیستم، من دوست داشتنی نیستم، من خیلی بی عرضه ام، من دستو پا چلفتی ام من بدم و…”.
همچنین بخوانید: تله های ناسازگار اولیه در زندگی
اگر بخواهیم سبک مقابلهای فرار را تعریف کنیم، باید اینطور بگوییم که شخص نسبت به تله زندگی اش اصطلاحاً خودش را به آن راه میزند. درواقع شخص در درون خودش احساس خوب نبودن و دوستداشتنی نبودن را دارد اما با خود میگوید: “اصلاً هم اینطور نیست! من خیلی هم دوست داشتنی ام و خودم را دوست دارم” اما درواقع همچنان آن حس خوب نبودن را با تمام وجودش حس میکند. چنین شخصی فقط میتواند به طور کوتاه مدت خود را قانع کند اما در هر لحظه از زندگی اش احساس بد بودن و حقیر بودن را در زندگی اش تجربه میکند.
در سبک مقابله ای حمله نسبت به تله زندگی، شخص برای اینکه از حس های بدِ درونی اش خلاص شود، سعی در دادن آن حس به دیگران دارد. مثلاً کسی که نسبت به تله زندگی نقص و شرم، سبک مقابله ای را در پیش گرفته است، مدام به تحقیر دیگران میپردازد.
شماره مرکز مشاوره روانشناسی در تهران
طرحواره ها در بسیاری از موقعیتهای زندگی، عامل حال بد ما هستند. برای اینکه طرحواره های خود را بهتر بشناسید و راهی برای درمان آنها پیدا کنید، شما نیاز دارید با یک مشاور روانشناس که کار طرحواره درمانی انجام میدهد کار کنید. برای مشاوره روانشناسی در تهران و برای بهبود وضعیت طرحواره ها در زندگیتان، حتما با شماره مرکز مشاوره روانشناسی سلامت تماس بگیرید.
همچنین بخوانید: طرحواره درمانی چیست؟ – بخش اول
- مدیریت اضطراب کودکان در شروع مدارس و نقش والدین در آن ؛ 3 نکته مهم - 9 مهر 1401
- تست تصویری شماره 3 - 16 اسفند 1400
- تست تصویری شماره 2 - 16 اسفند 1400