نقش بازی در یادگیری کودکان پیش دبستانی

باتوجه به پژوهش‌­های صورت پذیرفته، برای اینکه بتوان فعالیتی را بازی نامید، باید دارای پنج ویژگی اساسی باشد. اول اینکه بازی دارای انگیزه درونی است. هدف آن در خودش نهفته است و تنها به خاطر رضایت حاصل از انجام آن صورت می­گیرد.

دومین ویژگی بازی این است که به صورت آزادانه انتخاب شود. اگر کودکان وادار شوند یا حتی با ملایمت زیر فشار قرار گیرند تا بازی کنند، ممکن است هیچگاه به فعالیت تعیین شده به چشم بازی نگاه نکنند.

سومین ویژگی بازی این است که باید خودشان باشند. کودکان بایستی از انجام آن لذت ببرند در غیر این صورت نمی­توان آن را بازی در نظر گرفت.

چهارمین ویژگی بازی واقعیت گریزی است. به این معنی که با عنصر وانمودسازی به معنای برهم ریختن واقعیت برای انطباق با رغبت های بازیکن همراه است.

پنجم اینکه بازیکن باید در بازی شرکت داشته باشد. کودک باید از لحاظ جسمانی و روانی و یا هردو درگیر بازی باشد، نه اینکه منفعل یا نسبت به آنچه اتفاق می­افتد بی تفاوت باشد.

هم چنین بخوانید : سبک های فرزندپروری و تربیت فرزند

نقش بازی در دوره ابتدایی

کودکان از طریق بازی‌های گوناگونی که انجام می‌دهند، مهارت‌های بی‌شماری کسب می‌کنند. بازی، استعدادها، توانایی‌ها و قابلیت‌های کودکان را پرورش می‌دهد و موجب تقویت ذهن، جسم و روان آنان می‌شود. کودکان خردسال با استفاده از روش کوشش – خطاوتجربه‌ای که درحین بازی به‌دست می‌آورند، سعی می‌کنند قوانین و پدیده‌های اطرافشان را بشناسند و روش‌های تسلط بر آن‌ها را بیازمایند. به طور کلی، برای معرفی فواید بازی برای کودکان، می‌توان به موارد ارائه شده اشاره کرد.

• بازی، موجب رشد و پیشرفت مهارت‌های گوناگون کودکان می‌شود .
• بازی، فرصت‌های زیادی برای یادگیری کودکان فراهم می‌آورد .
• کودک از طریق بازی انرژی درونی خود را تخلیه می‌کند .
• بازی، راهی برای غلبه بر احساسات و هیجانات شدید عاطفی است .
• بازی، موجب رشد سالم و سلامت روانی کودک می‌شود .
• بازی، امکانی برای کشف پدیده‌های ناشناخته توسط کودک را فراهم می‌آورد .
• بازی، موجب پرورش زبان و مهارت‌های کلامی کودکان می‌شود .
• کودکان از طریق بازی با ارزش‌های اخلاقی آشنا می‌شوند.
• کودکان نظم و قانون حاکم بر زندگی اجتماعی را از طریق بازی یاد می‌گیرند .
• بازی روح سازگاری، تفاهم و همدلی را در کودکان رشد و پرورش می‌دهد.

بازی های کودکان

 

بازی های پرتحرک برای کودکان (جسمی)

از قدیمی ترین نوع بازیهاست، به ابزار مخصوص نیازمند است، هم به صورت انفرادی و هم به صورت گروهی انجام می شود، برای مصرف انرژی اضافی بدن ونجات یافتن از خستگی و کسالت بسیار مفید است و رفتارهای نا آرام و پرخاشگری توأم با عصبانیت کودک را کاهش می دهد.

تفاوت بازی های تقلیدی و نمادین در چیست؟

کودک به تقلید نقش­هایی می پردازد که آن ها را باور کرده است. معمولاً بهترین شخصیت ها برای شروع ایفای نقش، والدین، برادران، خواهران و دوستان هستند. کودک از ایفای نقش لذت برده و تجربه کسب می کند. در دوره دبستان بیشترنقش معلمان را تقلید می کند، در حالی که در دوره نوجوانی از تقلید رفتار بزرگسالان دوری می کند و به تقلیذ رفتار همسالان می پردازد که این خود آغازیاست برای هماهنگی و همسو شدن با گروه های اجتماعی و ایفای نقش های واقعی زندگی.

هم چنین بخوانید : اختلال سلوک در کودکان

 بازی های نمایشی

کودک در تقلید از بززرگترها از لباس و وسایل مخصوص آن ها نیز استفاده می کند، مانند پسر کوچکی که کت پدر را به تن کرده، عینک اورا به چشم می زند و یا دختربچه ای که کفش پاشنه دار مادر را پوشیده و به زحمت راه می رود .

 بازیهای نمادی

زمانی که کودک دستیابی به ابزار ووسایل مورد نیازخود را غیر ممکن می بیند، نیازها و آرزوهای خود را با استفاده ازوسایل مورد نیاز خود را غیر ممکن می بیند، نیازها و آرزوهای خود را با استفاده از وسایل نمادین و از طریق بازی بیان می کند . برای مثال بر تکه ای چوب سوار شده ؛ این طرف و آن طرف می رود ؛ مانند این که سوار بر اسبی شده و آن را هدایت می کند . این نوع بازی ها یکی از بهترین شیوه های بازی درمانی محسوب می شوند.

 

هم چنین بخوانید : آیا برای کودکانمان نیاز است به مرکز مشاوره روانشناسی مراجعه کنیم؟

بازی های تیمی و خلاقیت

مهمترین وسیله آموزش کودک ؛ استفاده از وسایل بازی مناسب است ؛ مانند مکعب های چوبی که کودک با جورکردن و دسته بندی کردن آن ها می تواند با مسائل اساسی اما ساده و آسان ریاضی آشنا شود. از خانه ی کوچک اسباب بازی برای آشنا کردن کودک با واقعیت های موجود زندگی می توان استفاده کرد. بازی های آموزشی موجب تقویت حواس و رشد قوای ذهنی و اجتماعی کودک می شوند، به شرط آن که سعی کنیم کنترل اصلی بازی در اختیار کودک باشد و جهت و مسیر آن را او تعیین کند.

بازی های خلاقیتی

کودک از طریق به وجود آوردن چیزی، عقاید و احساساتش را اظهار می کند، مانند نقاشی، موسیقی، خمیر بازی، شن بازی و یا استفاده از لغات که او را قادر می سازد تا در آینده داستان؛ شعر و نمایشنامه بنویسد.

رزرو وقت مشاوره کودک در تهران

روند رشد کودک و وضعیت روانی او در حین رشد، مهم‌ترین فاکتور تأثیر گذار در وضعیت روانی او در بزرگسالی است. معمولاً افرادی ه در کودکی بازی‌های سالمی را تجربه نکرده باشند و با همسالان خود ارتباط مؤثر نداشته باشند بی شک آسیب می‌بینند. به طور مثال اگر کودکی ارتباط مؤثری با دیگر کودکتن هم سن و سال خود نداشته باشد و گوشه گیر باشد، قطعاً در بزرگسالی دچار اختلالات روانی و شخصیتی خواهد شد.شما والدین گرامی می‌توانید با مراجعه به مرکز مشاوره روانشناسی سلامت و استفاده از خدمات مشاوره کودک کلینیک روانشناسی سلامت بهره بگیرید.

برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو وقت مشاوره روانشناسی برای کودک دلبندتان، با شماره زیر تماس بگیرید.

تلفن: 02166179231

منبع:

برگرفته شده از پایان نامه ارشد اصغر شمسی پور با استاد راهنمایی دکتر رحیم سلگی بررسی اثربخشی بازی­درمانی(با رویکرد شن بازی) در کودکان مبتلا به استرس پس از سانحه در شهر تهران