خیانت در رابطه زناشویی چگونه شکل می گیرد؟
خیانت در روابط زناشویی، رویداد پیچیده و بنیادیای به حساب میآید که دلایل و پیامدهای فراوانی را به دنبال دارد.
روابط میان زن و مرد، همیشه رابطهای پیچیده و پر از احساسات بوده است. گرایش به جنس مخالف (بدون در نظر گرفتن نسبت بین دو شخص) امری بدیع و ذاتی است. این تمایل ذاتی از دوران نوزادی و خردسالی تا نوجوانی، به گونهای بدون دلیل و فطری فرد را تحت تاثیر قرار میدهد.
اما با آغاز دوران بلوغ جسمی افراد و همزمان با ترشح هورمونهای تستوسترون، استروژن و پروژسترون، فرد در خود نیازهایی را احساس میکند که تا کنون به صورت دیگری با آنها تعامل میکرد. علاقهمندی فرد بالغ برای ماجراجوییها و کنجکاویهای جنسی، کشف جنس مخالف، تجربیات مختلف احساسی و جنسی از جمله دغدغههای فکری او به حساب میآیند.
همچنین بخوانید: در مورد رضایت جنسی بیشتر بدانید!!
افراد بنا بر محیط اجتماعی، مذهبی، خانوادگی و فرهنگیای که در آن رشد میکنند، تجربیات و ماجراهای مختلفی را در زندگی دوران نوجوانی و جوانی خود پشت سر میگذارند. این تجربیات بناهای اخلاقی، عقدههای رفتاری و منشهای برخوردی فرد در زندگی آتی و خانوادگی فرد را به مرور زمان خواهند ساخت.
آموزش های بعد از ازدواج
بهترین و ارزندهترین راهی که ادیان مختلف برای کنترل نیازهای جنسی افراد پیش روی جوان قرار میدهند، ازدواج است. فرد بالغ پس از مدتی کنار آمدن با احساسات خود در دوره نوجوانی، میتواند با انتخاب یک شریک دائمی، زندگی خانوادگی و به نوعی جنسی خود را تجربه کند. ازدواج امر ستودهای در میان مذاهب، فرهنگها، جوامع، اقوام و خانوادهها به حساب میآید.
ازدواج بنیادی است که همه افراد (حتی کسانی که خودشان به همسرشان خیانت میکنند) به آن احترام میگذارند و بر لزوم حفظ حرمتها و تقدس آن تاکید میکنند. اما عواملی در طول زندگی وجود دارند که فرد بااختیار و یا بیاختیار از این چهارچوب خارج شده و روی به رفتاری خیانت کارانه میآورد.
هم چنین بخوانید: ازدواج سفید و بررسی آن در جامعه ایران
این خیانتها آثار بسیاری بدی در شخصیت، منش، خانواده، کودکان و اطرافیان فرد خیانتکار خواهد داشت. عوامل انجام خیانت به زوج نیز تابع متغیرها و عوامل قابل کنترل و غیرقابل کنترل بسیاری هستند. یکی از بهترین روشهایی دوری از گناه خیانت، فاصله گرفتن از محیطها، عوامل وسوسه برانگیز و موقعیتهای خطر آفرین است. برای شناخت بهتر عوامل خیانت در خانواده ابتدا بهتر است با انواع خیانت آشنا شویم:
انواع خیانت در زوجین
● خیانت عاطفی
● خیانت جنسی
● خیانت عاطفی جنسی
● خیانت توافقی
انواع خیانت عاطفی
یکی از مهمترین و پررنگترین وجوه آدمی، احساسات و عواطف روحی او حساب میآید. وجود روح در انسان، حقیقتی است که همه مذاهب و مکاتب الهی و انسان دوستانه به آن معتقد هستند. همانطور که جسم آدمی با انواع خوردنیهای لذیذ تغذیه میشود، روح انسان نیز برای رشد و تعالی به احساسات و عواطف محبت آمیز نیاز دارد.
معمولا تعارضات زناشویی، بیاهمیتیهای آگاهانه و ناآگاهانه نسبت به همسر، تفاوتهای فرهنگی، ارزشی، احساسی و شناختی میان همسران، در کنار ناآگاهیها و نابلدیهای رفتاری از جمله مهمترین عواملی هستند که حتی افراد معتقد به حریم خانواده را از همسر خود سرد نموده و ایشان را به خیانت ترغیب میکند.
همچنین بخوانید: سوگ و داغدیدگی؛ مراحل و انواع آن و تفاوت آن با افسردگی
خیانت عاطفی چه صورت هایی می تواند داشته باشد؟
خیانت کلامی در رابطه زناشویی
گاهی به خاطر بیتوجهی همسر، فرد با خلاء عاطفی شدیدی مواجه میشود که مجبور است شخص دیگری را برای درد و دل کردن، هم کلامی و صحبت (به بیان بهتر برای رفع نیاز به همدم) برای خود برگزیند. این رابطه کلامی در ابتدا جنبه رابطه جنسی ندارد و در حد هم کلامی و غم خواری است. ولی بعد از مدتی ممکن است طرفین وارد فاز روابط نامشروع شوند. البته با شروع مرحله خیانت کلامی و از همان ابتدای کار رابطه خانوادگی میان زن و شوهر بسیار سردتر از قبل خواهد شد و در نهایت زمینه روابط فرازناشویی سهلتر میشود.
همچنین بخوانید: روابط فرازناشویی چیست؟
نشانه های خیانت در فضای مجازی
در دنیای امروزی با به وجود آمدن امکانات ارتباطی جدید و ورود اینترنت و تلفنهای هوشمند به زندگی مردم، علاوه بر تغییر برخی از تعاریف در جامعه، امکانات ارتباطی در دسترس افراد نیز متفاوت شده است. متاسفانه بسیاری از افراد فرهنگ استفاده از این امکانات را فرا نگرفته اند و کاربرانی بی تجربه و آموزش نادیده محسوب میشوند.
ایجاد رابطه مجازی میان افراد فرصت مناسبی را برای درد و دل و همکلامی با دیگران ایجاد مینماید. این رابطه مجازی بعد از مدتی به رابطه حقیقی مبدل میشود و باعث ایجاد وابستگیهای عاطفی و در نهایت سردی رابطه زناشویی میشود.
عشق افلاطونی
همیشه در زندگی باید مواظب تعاریف و حدود رابطه با دیگران باشیم. اصطلاحات دوست ساده، دوست اجتماعی، همکلاسی، همکار، خواهری، داداشی و از این قبیل واژهها، اصطلاحاتی به حساب میآیند که در تعریف خود بسیار محترم هستند. اما متاسفانه این رابطه پس از مدتی وارد فاز جدیدی شده و شروعی برای یک رابطه فرازناشویی به حساب میآید.
در ابتدای شروع این نوع ارتباطات، افراد هیچگاه حس خیانت نمیکنند. اما با گرم شدن رابطه میان دو نفر، حس وابستگی، عاطفه فرادوستی، عادت و محبت بیش از حد موجبات شروع یک رابطه فرازناشویی، و متعاقبا سردی رابطه در خانواده، احساس گناه و یا سرخوردگی را به همراه میآورد.
به یاد داشته باشیم هرگاه بخشی از رابطه خود با دوست ساده یا همکلاسیمان وجود داشت، که به سادگی نتوانستیم برای دیگران تعریف کنیم، آنگاه رابطه ما از فاز یک همکار، دوست و … ساده خارج شده است و حتی بدون آنکه متوجه باشید، وارد فاز خیانت شده ایم. در موارد بسیاری تمایلات و نفسانیات آدمی، انسان را بدون آنکه بداند، فریب میدهد.
خیانت جنسی
همانطور که در مقدمه این مقاله اشاره داشتیم، افراد بعد از سن بلوغ به طور غریزی علاقه بسیار زیادی به رفتارها و تجربیات جنسی پیدا میکنند. کنجکاوی، ماجراجویی، حرص و ولع، تنوع طلبی، حس پیروزی و قدرت، ارضای حس خود بزرگ بینی، جلب توجه دیگران، در کنار تجربیات تلخی مانند خیانت و شکست عاطفی، تحقیرهای کودکی، تجاوزات جنسی، و نیز عدم توجه، بی تجربگی و بدرفتاریهای زوج همگی از جمله عواملی هستند که فرد را در موقعیت روابط فرازناشویی قرار میدهند.
خیلی از مواقع خیانت جنسی، تنها عملی فیزیکی نبوده و میتواند به صورت ذهنی و رفتاری اتفاق افتد. در موقعیت خیانت ذهنی، فرد در ذهن خود با فرد یا افراد دیگری ایجاد ارتباط جنسی نموده و تنها به تصویرسازی فکری در این فاز بسنده میکند.
در این نوع خیانت، فرد الزاما با شریک زندگی خود در تعارض عاطفی نبوده و ممکن است طرف مقابل خود را دوست داشته باشد.
منظور از خیانت اتفاقی چیست؟
فرد در این نوع خیانت معمولا قصد قبلی نداشته، و تنها به خاطر قرار گرفتن در شرایط موقعیتی، فرصتها و عوامل محیطیای مانند مصرف الکل، مواد مخدر، رفتارهای خطر پذیر، مهمانیهای خارج از عرف، بی فکریهای جوانی، سفرهای طولانی مدت یکطرفه و … به شریک زندگی خود خیانت میکند.
بعضی اوقات خیانت اجباری اتفاق می افتد!
در این نوع خیانت فرد به دلیل کمبود جنسی، خودخواهی، ضعف شخصیت، جلب نظر اطرافیان، ایجاد موقعیت اجتماعی و کاری و از این دست دلایل تن به ایجاد رابطه فرازناشویی میدهد.
تنوع طلبی، بیماریی برای خیانت
بسیاری از افراد هستند که به همسر خود علاقهمند میباشند، اما ذاتا تنوع طلب بوده و دوست دارند رابطه خود را با افراد متنوعی تجربه کنند. این نوع رفتار از لحاظ روحی و جسمی بسیار خطرناک بوده، و فرد مبتلا میبایست خود را مداوا نماید. بی بند و باری خانوادگی، محیط تربیتی فرد، فساد اخلاقی در دوران نوجوانی و جوانی، خاطرات نامطلوب، تجاوزات دوران کودکی و … از جمله دلایل مهمی هستند که در این دایره جایگزین میشوند.
خیانت به دلیل ضعف جنسی
در این نوع رابطه فرد همسر خود را دوست دارد، اما به دلیل عدم رضایت از رابطه جنسی، بلند پروازی، ماجراجویی، توقع بیجا از رابطه جنسی با همسر، اعتیاد به پورنوگرافی و … به سمت روابط فرازناشویی تمایل پیدا میکند.
خیانت عاطفی – جنسی چیست؟
این خیانت مختص افرادی است که در خانواده با مشکلات عاطفی درگیر هستند و دیگر علاقه و محبت میان زوجین بسیار کم رنگ شده است.
این افراد اغلب با دلایل زیر خیانت خود را توجیه میکنند:
انتقام از خیانت
زمانی که افراد در زندگی فردی خود خیانت میبیند، اغلب به فکر انتقام از طرف مقابل با اقدامی متقابل و مشابه میافتند. اما نکته مهم در اینجاست که خیانت آثار سویی را در شخصیت و روحیه خود فرد نیز خواهد داشت و این انتقام موجب عذاب روحی و ایجاد مشکلات روحی برای فرد انتقام جو خواهد شد.
خیانت عاشقانه
گاهی به دلیل ایجاد روابط نزدیک میان فرد و نفر سوم، دیگر دلبستگیهای قدیمی و کهنه رنگ خود را از دست میدهند و باعث گسسته شدن بنیانهای خانوادگی میشوند. با کم رنگ شدن روابط میان زوجین، و ایجاد مراودات عاطفی و هیجانات احساسی با فرد جدید، بستر برای شروع رابطه فرازناشویی آماده میشود.
گاهی اوقات خیانت به علت ارضا نشدن روحی از طرف مقابل است!
کمبود محبت از طرف همسر، عدم رسیدگی فیزیکی و احساسی، مشغلههای کاری طرفین، کم شدن توجهات اولیه (که قبلا بین زوجین در دوران خوش قبل از ازدواج و اوایل ازدواج مرسوم بودند) و هر تحول منفی در روابط باعث تخریب رابطه زناشویی میشود. فرد ممکن است به دلیل ضعف شخصیتی خود نتواند این مشکلات و خلل را درک نموده، و برای جبران آن وارد رابطه جدید فرازناشویی شود.
کاسته شدن کیفیت و کمیت روابط زناشویی میان زوجین نیز میتواند جزوه همین گروه از علل خیانت به حساب آید.
علل و پیامد های خیانت توافقی
برخی از روابط مانند ازدواج مجدد، روابط جنسی آزاد با اطلاع طرفین، چند همسری و … ممکن است در نگاه اول رابطه نکوهیده و غیر قابل قبولی نباشند، و با تعریف خیانت مغایرت داشته باشد. اما با بررسی عواقب و نتایج حاصل از این نوع روابط میفهمیم که تاثیرات آنها بر بنیاد خانواده نه تنها سازنده نبوده، بلکه مخرب و زیانبار نیز میباشند.
در این نوع روابط دو طرف و یا در موارد بسیاری یک طرف رابطه فرازناشویی طرف مقابل را میپذیرد. آثار این رابطه بر فرد مقابل شامل ایجاد بی اعتمادی، افسردگی، سرخوردگی، اختلالات اضطرابی، کاهش اعتماد به نفس و … خواهد بود.
خیانت در روانشناسی
در میان تمامی مذاهب، جوامع، فرهنگها، اقوام و ملل دنیا، خیانت به هر شکل و روشی که باشد امری نکوهیده و قبیح محسوب شده و انجام آن هیچ توجیه و دلیل قابل قبولی نخواهد داشت.
اما ارتکاب این عمل زشت، دلایل پیچیدهای را دارد که با بررسی آنها میتوان تا حدود زیادی از وقوع این رویداد ناخوشایند جلوگیری نمود. نکته دیگر در نوع خیانت افراد نسبت به یکدیگر است که شناخت این انواع، موجب رفع سوء تفاهمات و سوء تعبیرها خواهد شد.
اگر در حال خیانت هستید و یا همسر خود را در حال خیانت میبینید، حتما از مشاورین و روانشناسان خبره برای حفظ بنیاد مقدس خانواده خود استفاده نمایید.
گردآورنده :
دکتر رحیم سلگی
متخصص خانواده (زوج و کودک)- درمانگر اختلالات روانشناختی
منبع: مرکز مشاوره روانشناسی سلامت
شما عزیزان میتوانید برای بهبود روابط خود و مشاوره گرفتن برای روابط عاطفی خود، به مرکز مشاوره روانشناسی سلامت واقع در تهران تماس بگیرید. همچنین امکان مشاوره تلفنی هم برای عزیزانی که در تهران زندگی نمیکنند وجود دارد.
- چگونه با طرد شدن کنار بیاییم؟ - 11 خرداد 1401
- نقش بازی در یادگیری کودکان پیش دبستانی - 21 فروردین 1401
- مهارت تاب آوری چیست؟ - 24 اسفند 1400